Η γαλλική λογοτεχνία
Γαλλική λογοτεχνία είναι η λογοτεχνία που είναι γραμμένη στα γαλλικά από συγγραφείς γαλλικής εθνικότητας ή γαλλικής γλώσσας, περιλαμβάνει επίσης και τη λογοτεχνία που έχει γραφεί από Γάλλους πολίτες, οι οποίοι γράφουν στα βασκικά ή βρετονικά.Η ιστορία της αρχίζει τον Μεσαίωνα με τα παλαιά γαλλικά και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Κατά τους πρώτους αιώνες του Μεσαίωνα, τα μόνα λογοτεχνικά κείμενα που γνωρίζουμε είναι γραμμένα στα Λατινικά. Το παλιότερο σωζόμενο κείμενο στα γαλλικά είναι "οι Όρκοι του Στρασβούργου", 842, μη λογοτεχνικό κείμενο. Το πρώτο κείμενο στα γαλλικά που το θεωρούμε σήμερα ως "λογοτεχνικό" είναι η Ακολουθία της αγίας Ευλαλίας (περ. 881).
Κατά τους πρώτους αιώνες του Μεσαίωνα, τα μόνα λογοτεχνικά κείμενα που γνωρίζουμε είναι γραμμένα στα Λατινικά. Το παλιότερο σωζόμενο κείμενο στα γαλλικά είναι "οι Όρκοι του Στρασβούργου", 842, μη λογοτεχνικό κείμενο. Το πρώτο κείμενο στα γαλλικά που το θεωρούμε σήμερα ως "λογοτεχνικό" είναι η Ακολουθία της αγίας Ευλαλίας (περ. 881).
Ο Μεσαίωνας
Τα πρώτα σημαντικά κείμενα της γαλλικής λογοτεχνίας χρονολογούνται από τα μέσα του Μεσαίωνα, τον 11ο αιώνα. Είναι
- τα επικά άσματα, το πρώτο λογοτεχνικό είδος που αναπτύχθηκε στη Γαλλία. Πρόκειται για επικά ποιήματα με χιλιάδες στίχους, με ρίζες στην παραδοσιακή προφορική ποίηση, που προορίζονταν για να τραγουδηθούν στο κοινό και υμνούσαν πολεμικά κατορθώματα του παρελθόντος και τα ιδανικά της ιπποσύνης, συνδυάζοντας μύθους, θρύλους και ιστορικά γεγονότα με το υπερφυσικό στοιχείο.Το παλιότερο και πιο διάσημο είναι το Άσμα του Ρολάνδου (la Chanson de Roland ) που γράφτηκε τον 11ο αιώνα.
- οι μυθιστορίες (le roman) εμφανίστηκαν το 12ο αιώνα και έχουν τρία βασικά θέματα: τον πόλεμο, το υπερφυσικό και τη λατρεία του μοναδικού, τέλειου και συχνά δυστυχισμένου έρωτα. Κυριότερος εκπρόσωπος του είδους ο Κρετιέν ντε Τρουά (1135-1190), είναι αναμφίβολα ο πρώτος συγγραφέας της γαλλικής λογοτεχνίας.
- η λυρική ποίηση εμφανίστηκε κατά τον 12ο και 13ο αιώνα και υμνούσε τον εξιδανικευμένο έρωτα. Ήταν έργο των τρουβέρων και των τροβαδούρων, που είναι κυρίως ανώνυμοι. Κατά το 15ο αιώνα εμφανίζονται ο Κάρολος της Ορλεάνης και ο Φρανσουά Βιγιόν.
- τα ιστορικά χρονικά με κυριότερους εκπρόσωπους τον Γοδεφρείδο Βιλλεαρδουίνο, τον Ζουανβίλ, τον Φρουασάρ και τον Κομμύν.
- τα θεατρικά Λειτουργικά δράματα ήταν δραματοποιημένα μέρη των λειτουργιών των μεγάλων Χριστιανικών γιορτών, που παίζονταν ήδη από το 10ο αιώνα μέσα στις εκκλησίες. Σταδιακά άρχισαν να παίζονται στα προαύλια των εκκλησιών και τέλος, στα ίδια τα χωριά και τις πόλεις. Καθιερώθηκε να μιλούν την καθομιλουμένη και απομακρύνθηκαν από το λειτουργικό χαρακτήρα που είχαν αρχικά. Αυτά έγιναν γνωστά ως Μυστήρια και παίζονταν από επαγγελματικές συντεχνίες ηθοποιών. Περισσότερα
Ο 16ος αιώνας
Για τη Γαλλία ο 16ος αιώνας είναι ο αιώνας της Αναγέννησης, της Μεταρρύθμισης και των θρησκευτικών πολέμων, περίοδος πολύ ταραγμένη με μεγάλη δραστηριότητα στους τομείς της σκέψης και των γεγονότων που οδήγησαν τη γαλλική τέχνη, λογοτεχνία και γλώσσα από το Μεσαίωνα στον Κλασικισμό.
Αυτή την περίοδο καλλιεργήθηκε η γαλλική γλώσσα, καθώς στόχος μιας ομάδας ποιητών ήταν ο εμπλουτισμός της εθνικής ποιητικής γλώσσας και η εξύψωση των γαλλικών σε μεγάλη λογοτεχνική γλώσσα και δημιουργήθηκαν τα κύρια είδη της σύγχρονης λογοτεχνίας στη Γαλλία, με προεξάρχοντες
Για τη Γαλλία ο 16ος αιώνας είναι ο αιώνας της Αναγέννησης, της Μεταρρύθμισης και των θρησκευτικών πολέμων, περίοδος πολύ ταραγμένη με μεγάλη δραστηριότητα στους τομείς της σκέψης και των γεγονότων που οδήγησαν τη γαλλική τέχνη, λογοτεχνία και γλώσσα από το Μεσαίωνα στον Κλασικισμό.
Αυτή την περίοδο καλλιεργήθηκε η γαλλική γλώσσα, καθώς στόχος μιας ομάδας ποιητών ήταν ο εμπλουτισμός της εθνικής ποιητικής γλώσσας και η εξύψωση των γαλλικών σε μεγάλη λογοτεχνική γλώσσα και δημιουργήθηκαν τα κύρια είδη της σύγχρονης λογοτεχνίας στη Γαλλία, με προεξάρχοντες
- στην ποίηση τον Πιέρ ντε Ρονσάρ,
- στην πεζογραφία τον Φρανσουά Ραμπελαί, με τα κωμικά-σατιρικά μυθιστορήματά του,τη Μαργαρίτα της Ναβάρας με τα διηγήματά της, έργα πολύτιμα για την ιστορία του πολιτισμού της εποχής του
- στο δοκίμιο τον Μισέλ ντε Μονταίν και
- στο θέατρο τον Ετιέν Ζοντέλ.
Ο 17ος αιώνας
Δύο σημαντικά λογοτεχνικά ρεύματα κυριαρχούν σ'αυτόν τον αιώνα: Το μπαρόκ, με τάσεις υπερβολής και εντυπωσιασμού και ο κλασικισμός, που έφτασε στο απώγειό του κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Λουδοβίκου ΙΔ΄, με χαρακτηριστικά την τάξη, την αρμονία, τη σαφήνεια και το καλό γούστο.
Είναι ο αιώνας όπου το κοινωνικό ιδεώδες εξελίσσεται με τον τύπο του "έντιμου ανθρώπου" (honnête homme) που πρέπει να είναι καλλιεργημένος, κοινωνικός, εκλεπτισμένος και ευγενικός.
- Στην ποίηση δεσπόζουν ο Μαλέρμπ, ο Μπουαλώ και ο Λαφονταίν, γνωστός σήμερα κυρίως για τους Μύθους του.
- Στην πεζογραφία, δύο αξιοσημείωτα έργα είναι η Αστραία του Ονορέ ντ'Υρφέ, περιπετειώδες πολύτομο μυθιστόρημα που μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και η Πριγκίπισσα ντε Κλεβ, της Μαντάμ ντε Λαφαγιέτ, ένα αριστούργημα ψυχολογικής ανάλυσης. Επίσης τα κωμικά και σατιρικά μυθιστορήματα των Σαρλ Σορέλ, Πωλ Σκαρρόν και Συρανό ντε Μπερζεράκ απεικόνισαν τα ήθη της εποχής με καυστικό χιούμορ.
- Στο θέατρο κυριαρχούν ο Κορνέιγ και ο Ρακίνας στην τραγωδία και ο Μολιέρος στην κωμωδία.
- Στο χώρο των ιδεών, μέσα από δοκίμια, αποφθέγματα, επιστολές και μυθιστορήματα συγγραφείς όπως ο Μπλαίζ Πασκάλ, ο Λα Ροσφουκώ, ο Λα Μπρυγιέρ, ο Μποσυέ, ο Φενελόν και ο Μπαίλ προώθησαν τη διάδοση των νέων φιλοσοφικών ιδεών και επηρέασαν την ανάπτυξη του Διαφωτισμού κατά τον επόμενο αιώνα.
Ο 18ος αιώνας
Ο 18ος αιώνας ήταν για όλη την Ευρώπη αλλά ιδιαίτερα για τη Γαλλία ο αιώνας του Διαφωτισμού. Αυτό το πνευματικό κίνημα, που εμφανίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες του 17ου αιώνα στη Γαλλία, ασχολήθηκε με τα προβλήματα που απασχολούσαν τον άνθρωπο και την κοινωνία και τα έκανε αντικείμενο έρευνας και μελέτης.
Οι σημαντικότεροι φιλόσοφοι του γαλλικού Διαφωτισμού είναι ο Βολταίρος, ο Ζαν-Ζακ Ρουσσώ, και ο Μοντεσκιέ. Στα έργα τους όχι μόνο ανέλυσαν τα κοινωνικά φαινόμενα της εποχής τους αλλά πρότειναν και λύσεις για τη βελτίωση της κοινωνίας. Επίσης οι εγκυκλοπαιδιστές Ντενί Ντιντερό και Ζαν ντ'Αλαμπέρ που συγκρότησαν το ιδεολογικό υπόβαθρο του Διαφωτισμού στην «Εγκυκλοπαίδεια», το μεγαλύτερο εκδοτικό εγχείρημα της εποχής.
Η γαλλική λογοτεχνία του 18ου αιώνα περιλαμβάνει έργα όλων των ειδών με εκπροσώπους στο μυθιστόρημα τον Βολταίρο, τον Ζαν-Ζακ Ρουσό, τον αβά Πρεβώ, τον μαρκήσιο ντε Σαντ, τον Αλαίν-Ρενέ Λεσάζ. Στο θέατρο κυριαρχούν ο Μαριβώ και ο Μπωμαρσαί που τα αριστουργήματά τους παίζονται μέχρι σήμερα.
Περισσότερα
19ος αιώνας
Στη γαλλική λογοτεχνία ο 19ος αιώνας χωρίζεται σε τρεις περιόδους με δυσδιάκριτα όρια, καθώς τα τρία κύρια λογοτεχνικά ρεύματα που κυριαρχούν, ο ρομαντισμός, ο ρεαλισμός και ο συμβολισμός, πολλές φορές συνυπάρχουν στα έργα των συγγραφέων.
Η πρώτη περίοδος, που καταλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος του πρώτου μισού του αιώνα, είναι η ρομαντική περίοδος, της οποίας οι ρίζες βρίσκονται στον Ζακ-Ζακ Ρουσώ. Οι πρόδρομοι του Ρομαντισμού στη Γαλλία, ο Σατωμπριάν, που ενθρόνισε το «εγώ» στη λογοτεχνία και ανανέωσε τη γαλλική φαντασία και η Μαντάμ ντε Σταλ, η οποία εισήγαγε στους συγχρόνους της τον γερμανικό ρομαντισμό, ήταν επίσης οι πρόδρομοι της αναγέννησης που ακολούθησε τη στασιμότητα που προκάλεσε η επαναστατική περίοδος.
Στη δεύτερη περίοδο κυριαρχεί ο ρεαλισμός και αργότερα ο νατουραλισμός. Σε αντίδραση προς τις υπερβολές του ρομαντισμού, οι συγγραφείς απέρριψαν τον λυρισμό και τη φαντασία. Το ενδιαφέρον τους πλέον επικεντρώθηκε στην πιστή και λεπτομερειακή περιγραφή των ηθών, του τοπικού χρώματος, της εποχής, την αντικειμενική απόδοση της πραγματικότητας. Χρησιμοποίησαν σαν θέμα το απλό και οικείο και θέλησαν να καταστήσουν την τέχνη μια ανατομία του πραγματικού. Διήρκεσε περίπου τριάντα χρόνια.
Στην τρίτη περίοδο, το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, εμφανίστηκαν νέες τάσεις, από τις οποίες προέκυψε αρχικά η αναβίωση του ψυχολογικού μυθιστορήματος και ιδιαίτερα οι νέες αντιλήψεις της ποίησης. Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με μία μόνο λέξη και αν ο λεγόμενος συμβολισμός χαρακτηρίζει ορισμένες τάσεις, αυτή η τρίτη χρονολογικά περίοδος έχει ως χαρακτηριστικό γνώρισμα την ελεύθερη ποικιλομορφία της τέχνης.
Περισσότερα
Η πρώτη περίοδος, που καταλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος του πρώτου μισού του αιώνα, είναι η ρομαντική περίοδος, της οποίας οι ρίζες βρίσκονται στον Ζακ-Ζακ Ρουσώ. Οι πρόδρομοι του Ρομαντισμού στη Γαλλία, ο Σατωμπριάν, που ενθρόνισε το «εγώ» στη λογοτεχνία και ανανέωσε τη γαλλική φαντασία και η Μαντάμ ντε Σταλ, η οποία εισήγαγε στους συγχρόνους της τον γερμανικό ρομαντισμό, ήταν επίσης οι πρόδρομοι της αναγέννησης που ακολούθησε τη στασιμότητα που προκάλεσε η επαναστατική περίοδος.
Στη δεύτερη περίοδο κυριαρχεί ο ρεαλισμός και αργότερα ο νατουραλισμός. Σε αντίδραση προς τις υπερβολές του ρομαντισμού, οι συγγραφείς απέρριψαν τον λυρισμό και τη φαντασία. Το ενδιαφέρον τους πλέον επικεντρώθηκε στην πιστή και λεπτομερειακή περιγραφή των ηθών, του τοπικού χρώματος, της εποχής, την αντικειμενική απόδοση της πραγματικότητας. Χρησιμοποίησαν σαν θέμα το απλό και οικείο και θέλησαν να καταστήσουν την τέχνη μια ανατομία του πραγματικού. Διήρκεσε περίπου τριάντα χρόνια.
Στην τρίτη περίοδο, το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, εμφανίστηκαν νέες τάσεις, από τις οποίες προέκυψε αρχικά η αναβίωση του ψυχολογικού μυθιστορήματος και ιδιαίτερα οι νέες αντιλήψεις της ποίησης. Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με μία μόνο λέξη και αν ο λεγόμενος συμβολισμός χαρακτηρίζει ορισμένες τάσεις, αυτή η τρίτη χρονολογικά περίοδος έχει ως χαρακτηριστικό γνώρισμα την ελεύθερη ποικιλομορφία της τέχνης.
Περισσότερα
20ός αιώνας
Ο εικοστός αιώνας μέσα από τις ιστορικές, πολιτικές και καλλιτεχνικές αναταράξεις του ανέδειξε πολλά λογοτεχνικά κινήματα, τα κυριότερα εκ των οποίων είναι
ο σουρεαλισμός, ανανέωση της ποίησης με χρήση του ασυνείδητου ως μέσο απελευθέρωσης της δύναμης της φαντασίας, που απέρριπτε τον ορθολογισμό και τον λογοτεχνικό ρεαλισμό.
ο υπαρξισμός, ένα φιλοσοφικό και λογοτεχνικό ρεύμα που υποθέτει ότι ο άνθρωπος αποτελεί την ουσία της ζωής του μέσα από τις δικές του ενέργειες και ως εκ τούτου ο καθένας είναι κύριος όχι μόνο των πράξεών του και του πεπρωμένου του, αλλά και των αξιών που επιλέγει να υποστηρίξει.
Μεταξύ των συγγραφέων που διακρίνονται αυτόν τον αιώνα, μπορούμε να αναφέρουμε: τον Ζαν-Πωλ Σαρτρ, τον Αλμπέρ Καμύ, τον Φρανσουά Μωριάκ, τον Αντρέ Μαλρώ, τον Αντουάν ντε Σαιν-Εξυπερύ, τον Αντρέ Ζιντ, τον Μαρσέλ Προυστ, τον Πωλ Κλωντέλ.
Περισσότερα
ο σουρεαλισμός, ανανέωση της ποίησης με χρήση του ασυνείδητου ως μέσο απελευθέρωσης της δύναμης της φαντασίας, που απέρριπτε τον ορθολογισμό και τον λογοτεχνικό ρεαλισμό.
ο υπαρξισμός, ένα φιλοσοφικό και λογοτεχνικό ρεύμα που υποθέτει ότι ο άνθρωπος αποτελεί την ουσία της ζωής του μέσα από τις δικές του ενέργειες και ως εκ τούτου ο καθένας είναι κύριος όχι μόνο των πράξεών του και του πεπρωμένου του, αλλά και των αξιών που επιλέγει να υποστηρίξει.
Μεταξύ των συγγραφέων που διακρίνονται αυτόν τον αιώνα, μπορούμε να αναφέρουμε: τον Ζαν-Πωλ Σαρτρ, τον Αλμπέρ Καμύ, τον Φρανσουά Μωριάκ, τον Αντρέ Μαλρώ, τον Αντουάν ντε Σαιν-Εξυπερύ, τον Αντρέ Ζιντ, τον Μαρσέλ Προυστ, τον Πωλ Κλωντέλ.
Περισσότερα