ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ
Ο 19ος ΑΙΩΝΑΣ- Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΩΝ ΤΑΛΑΝΤΕΥΣΕΩΝ
Η Παλινόρθωση των Βουρβόνων - La Restauration
Λουδοβίκος ΙΗ'
Μετά το τέλος της ηγεμονίας του Ναπολέοντα το 1814, και με την κοινωνία κουρασμένη, επανέρχεται με την παλινόρθωση των Βουρβόνων η βασιλεία με τον Λουδοβίκο ΙΗ' (1814-1824), ο οποίος κατάφερε να διατηρήσει τις κατακτήσεις της Επανάστασης, παραχωρώντας ένα μετριοπαθές Σύνταγμα.
Ο Λουδοβίκος ΙΗ' προσπάθησε να κρατηθεί στην μέση οδό, μεταξύ των δημοκρατικών και των βοναπαρτιστών αφ’ ενός και των υπερσυντηρητικών-άκρων (Ultras) αφ΄ετέρου, που είχαν επιστρέψει μαζί του, και για τους οποίους έλεγαν ότι ήταν «βασιλικότεροι του βασιλέως» και είχαν ηγέτη τον αδελφό του βασιλιά, τον κόμη του Αρτουά, τον μελλοντικό Κάρολο Ι΄. Αυτοί οι εκπατρισμένοι, οι παλιοί προνομιούχοι, δεν είχαν «τίποτε διδαχθεί και τίποτε λησμονήσει». Δεν αναγνώριζαν τη νέα κοινωνία και επιθυμούσαν να αναβιώσουν την προ του 1789 Γαλλία.
Ο Λουδοβίκος ΙΗ' περιέσωσε κάποια από τα επιτεύγματα της Επανάστασης και της Αυτοκρατορίας, προσπάθησε να περιορίσει τις αντεκδικήσεις των μοναρχικών και εν γένει να επιβάλει μια μετριοπαθή γραμμή. Σημαντικότερος συνεργάτης του στην επιβολή αυτής της γραμμής ήταν ο κόμης Ντεκάζ, τον οποίον ο βασιλιάς υποστήριζε επί τέσσερα χρόνια, ακόμα κι όταν ο αδελφός του ερχόταν σε σύγκρουση με τον υπουργό. Αλλά τον Φεβρουάριο του 1820 ο δούκας ντε Μπερρύ, γιος του κόμη του Αρτουά και επίδοξος διάδοχος του θρόνου, δολοφονήθηκε από ένα βοναπαρτιστή. Το υπουργείο Ντεκάζ έπεσε και επικράτησαν οι Ultras. Οι νέοι υπουργοί, ο δούκας ντε Ρισελιέ και ιδίως ο κόμης ντε Βιλλέλ, εξέφραζαν τη νέα υπερσυντηρητική πολιτική. Εισήγαγαν μεταξύ άλλων απαγορευτικούς νόμους και κατάργησαν την ελευθερία του τύπου και την ατομική ελευθερία.
Ο Λουδοβίκος πέθανε τον Σεπτέμβριο του 1824 και τον διαδέχτηκε ο αδελφός του Κάρολος Ι΄.
Ο Λουδοβίκος ΙΗ' προσπάθησε να κρατηθεί στην μέση οδό, μεταξύ των δημοκρατικών και των βοναπαρτιστών αφ’ ενός και των υπερσυντηρητικών-άκρων (Ultras) αφ΄ετέρου, που είχαν επιστρέψει μαζί του, και για τους οποίους έλεγαν ότι ήταν «βασιλικότεροι του βασιλέως» και είχαν ηγέτη τον αδελφό του βασιλιά, τον κόμη του Αρτουά, τον μελλοντικό Κάρολο Ι΄. Αυτοί οι εκπατρισμένοι, οι παλιοί προνομιούχοι, δεν είχαν «τίποτε διδαχθεί και τίποτε λησμονήσει». Δεν αναγνώριζαν τη νέα κοινωνία και επιθυμούσαν να αναβιώσουν την προ του 1789 Γαλλία.
Ο Λουδοβίκος ΙΗ' περιέσωσε κάποια από τα επιτεύγματα της Επανάστασης και της Αυτοκρατορίας, προσπάθησε να περιορίσει τις αντεκδικήσεις των μοναρχικών και εν γένει να επιβάλει μια μετριοπαθή γραμμή. Σημαντικότερος συνεργάτης του στην επιβολή αυτής της γραμμής ήταν ο κόμης Ντεκάζ, τον οποίον ο βασιλιάς υποστήριζε επί τέσσερα χρόνια, ακόμα κι όταν ο αδελφός του ερχόταν σε σύγκρουση με τον υπουργό. Αλλά τον Φεβρουάριο του 1820 ο δούκας ντε Μπερρύ, γιος του κόμη του Αρτουά και επίδοξος διάδοχος του θρόνου, δολοφονήθηκε από ένα βοναπαρτιστή. Το υπουργείο Ντεκάζ έπεσε και επικράτησαν οι Ultras. Οι νέοι υπουργοί, ο δούκας ντε Ρισελιέ και ιδίως ο κόμης ντε Βιλλέλ, εξέφραζαν τη νέα υπερσυντηρητική πολιτική. Εισήγαγαν μεταξύ άλλων απαγορευτικούς νόμους και κατάργησαν την ελευθερία του τύπου και την ατομική ελευθερία.
Ο Λουδοβίκος πέθανε τον Σεπτέμβριο του 1824 και τον διαδέχτηκε ο αδελφός του Κάρολος Ι΄.
Κάρολος 10ος
Με τον Κάρολο Ι' (1824-1830), οι άκροι είχαν πια δικό τους βασιλιά και το ζήτημα της επαναφοράς του παλιού καθεστώτος προχώρησε τόσο πολύ που ακόμη και οι θερμότεροι βασιλικοί σκανδαλίστηκαν.
Όταν θεσπίστηκε ο «νόμος περί ιεροσυλίας» που τιμωρούσε αυστηρότατα όσους έκλεβαν ιερά σκεύη, όταν έγινε λόγος να διορίζονται πάλι κληρικοί σε δημόσιες θέσεις, όταν θέλησαν να επαναφέρουν τα δικαιώματα της πρωτοτοκίας, ο ίδιος ο Σατωμπριάν, (συγγραφέας, πολιτικός και φιλέλληνας, ιδρυτής του γαλλικού ρομαντισμού, ένα από τα μεγάλα ονόματα της γαλλικής λογοτεχνίας), φανατικός βασιλικός, διαμαρτυρήθηκε κατά των ασυνέτων που ήθελαν να κυβερνήσουν όπως πριν χίλια χρόνια, τη στιγμή που όλα προανάγγελλαν τεράστιες μεταβολές στην κοινωνία.
Όταν θεσπίστηκε ο «νόμος περί ιεροσυλίας» που τιμωρούσε αυστηρότατα όσους έκλεβαν ιερά σκεύη, όταν έγινε λόγος να διορίζονται πάλι κληρικοί σε δημόσιες θέσεις, όταν θέλησαν να επαναφέρουν τα δικαιώματα της πρωτοτοκίας, ο ίδιος ο Σατωμπριάν, (συγγραφέας, πολιτικός και φιλέλληνας, ιδρυτής του γαλλικού ρομαντισμού, ένα από τα μεγάλα ονόματα της γαλλικής λογοτεχνίας), φανατικός βασιλικός, διαμαρτυρήθηκε κατά των ασυνέτων που ήθελαν να κυβερνήσουν όπως πριν χίλια χρόνια, τη στιγμή που όλα προανάγγελλαν τεράστιες μεταβολές στην κοινωνία.
Δεν πτοήθηκαν. Ο Βιλλέλ, που συνέχιζε να είναι υπουργός, αφού φίμωσε τον τύπο, θέλησε να απαγορεύσει τη δημοσίευση βιβλίων με εχθρικό περιεχόμενο. Παραχωρήθηκαν αποζημιώσεις σε όσους εκπατρισμένους ευγενείς είχαν χάσει την περιουσία τους και σε όσους κτηματίες η Επανάσταση είχε αφαιρέσει τα κτήματά τους. Όλα αυτά εξόργισαν τον κόσμο. Οι υπουργοί στο Παρίσι αποδοκιμάστηκαν. Το 1825 ο Βιλλέλ αναγκάστηκε να αποσυρθεί.
Το καθεστώς ήταν καταδικασμένο να καταρρεύσει. Ο Κάρολος Ι0ος εξακολουθούσε να είναι ο κόμης του Αρτουά του 1789 και δεν πίστευε στο Σύνταγμα που είχε ορκιστεί να σέβεται. Υπέγραψε τέσσερα διατάγματα που ξεπερνούσαν κατά πολύ την εξουσιοδότηση που του χορηγούσε το Σύνταγμα. Το ένα καταργούσε την ελευθεροτυπία με νόμο, το άλλο διέλυε τη Βουλή και τα άλλα δύο τροποποιούσαν το σύστημα της ψηφοφορίας. Τα διατάγματα έκαναν το Παρίσι να ξεσηκωθεί και έτσι ξέσπασε η επανάσταση του 1830.
Η επανάσταση του 1830
Αυτή η επανάσταση στράφηκε εναντίον του βασιλιά Καρόλου Ι’, καθώς αυτός επιχείρησε να αποδώσει στους αριστοκράτες και στην εκκλησία κάποια από τα προνόμια που είχαν πριν από το 1789. Η μεγαλοαστική τάξη και τα λαϊκά στρώματα αντέδρασαν έντονα. Η κρίση κορυφώθηκε όταν ο αυταρχικός Κάρολος Ι’ διέλυσε τη Βουλή (Μάρτιος 1830), περιόρισε δραστικά τα εκλογικά δικαιώματα των αστών και επέβαλε αυστηρή λογοκρισία. Αμέσως, πλήθη λαού, με επικεφαλής ριζοσπάστες δημοκρατικούς, αξιώνοντας την εγκαθίδρυση αβασίλευτης δημοκρατίας, έστησαν οδοφράγματα στους δρόμους του Παρισιού εξαναγκάζοντας τον Κάρολο Ι’ σε παραίτηση, ο οποίος τελικά κατέφυγε στην Αγγλία.
Οι φιλελεύθεροι αστοί, όμως, που έλεγχαν την κατάσταση, ευνόησαν την άνοδο στον θρόνο του μετριοπαθούς βασιλιά Λουδοβίκου-Φιλίππου (1830-1848).
Οι φιλελεύθεροι αστοί, όμως, που έλεγχαν την κατάσταση, ευνόησαν την άνοδο στον θρόνο του μετριοπαθούς βασιλιά Λουδοβίκου-Φιλίππου (1830-1848).
Λουδοβίκος-Φίλιππος
Κατά τη βασιλεία του Λουδοβίκου-Φιλίππου κυρίαρχη ήταν η τάξη των τραπεζιτών. Υπό τη διακυβέρνησή του θριάμβευσαν οι ανώνυμες εταιρίες και η κερδοσκοπία επί των κτημάτων. Στην εποχή του εφαρμόστηκαν νέα μηχανικά μέσα που άλλαξαν τη μορφή του κόσμου, όπως ο σιδηρόδρομος και τα ατμόπλοια.
Απλός βασιλιάς και προσιτός στον λαό απέφυγε τις μεθόδους μεγαλειωδών εμφανίσεων των προγενεστέρων του. Στηρίχτηκε στην μεσαία τάξη και έγινε αγαπητός στον λαό. Σταδιακά όμως, πιεζόμενος από τους ευγενείς και τη νέα προνομιούχα τάξη της αριστοκρατίας του χρήματος, άλλαξε πολιτική εγκαταλείποντας την μεσαία τάξη στην οποία στηριζόταν.
Είναι ο δημιουργός του μουσείου των Βερσαλλιών (1837), το οποίο εμπλούτισε συλλέγοντας έργα τέχνης από προκατόχους του προκειμένου να συμφιλιώσει τον λαό και να σταθεροποιήσει τη θέση του, κάτι το οποίο δεν κατάφερε.
Στα χρόνια του, καθώς είχε πλέον αναπτυχθεί πολύ η βιομηχανία, άρχισε να αναπτύσσεται και το εργατικό προλεταριάτο. Οι εξεγέρσεις του καταπνίγηκαν τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του, θριάμβευσαν όμως το 1848 με αποτέλεσμα την ανακήρυξη της Δεύτερης Δημοκρατίας (1848-1852).
Απλός βασιλιάς και προσιτός στον λαό απέφυγε τις μεθόδους μεγαλειωδών εμφανίσεων των προγενεστέρων του. Στηρίχτηκε στην μεσαία τάξη και έγινε αγαπητός στον λαό. Σταδιακά όμως, πιεζόμενος από τους ευγενείς και τη νέα προνομιούχα τάξη της αριστοκρατίας του χρήματος, άλλαξε πολιτική εγκαταλείποντας την μεσαία τάξη στην οποία στηριζόταν.
Είναι ο δημιουργός του μουσείου των Βερσαλλιών (1837), το οποίο εμπλούτισε συλλέγοντας έργα τέχνης από προκατόχους του προκειμένου να συμφιλιώσει τον λαό και να σταθεροποιήσει τη θέση του, κάτι το οποίο δεν κατάφερε.
Στα χρόνια του, καθώς είχε πλέον αναπτυχθεί πολύ η βιομηχανία, άρχισε να αναπτύσσεται και το εργατικό προλεταριάτο. Οι εξεγέρσεις του καταπνίγηκαν τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του, θριάμβευσαν όμως το 1848 με αποτέλεσμα την ανακήρυξη της Δεύτερης Δημοκρατίας (1848-1852).
Η επανάσταση του 1848
Ο έντονα συντηρητικός χαρακτήρας του καθεστώτος του Λουδοβίκου- Φιλίππου άρχισε σιγά σιγά να προκαλεί δυσφορία και δυσαρέσκεια στη γαλλική κοινωνία, η οποία μεταξύ άλλων επιζητούσε και μεταρρυθμίσεις στο πολιτικό σύστημα. Συγκεκριμένα, ένα από τα βασικά αιτήματα των αντιπάλων του καθεστώτος ήταν η επέκταση του δικαιώματος της ψήφου.
Επίσης, η οικονομική κρίση που έπληξε την Ευρώπη το 1846 δεν άφησε ανεπηρέαστη τη Γαλλία. Έτσι και σε συνδυασμό με τις ανεπαρκείς σοδειές δημητριακών την ίδια περίοδο, οι τιμές των βασικών ειδών διατροφής εκτοξεύθηκαν στα ύψη με αποτέλεσμα σε πολλές περιοχές οι κατώτερες οικονομικά τάξεις να μαστίζονται από πείνα. Κατά τη διάρκεια του 1847 στο Παρίσι σχεδόν 400.000 κάτοικοί του σε σύνολο 945.000 κατοίκων συντηρούνταν από το ψωμί που μοίραζε η κυβέρνηση.
Οι παραπάνω εξελίξεις, σε συνδυασμό με την εμφάνιση και γρήγορη εξάπλωση στη γαλλική κοινωνία των σοσιαλιστικών ιδεών, δημιουργούσαν ένα εκρηκτικό μείγμα το οποίο δεν άργησε να εκδηλωθεί.
Επίσης, η οικονομική κρίση που έπληξε την Ευρώπη το 1846 δεν άφησε ανεπηρέαστη τη Γαλλία. Έτσι και σε συνδυασμό με τις ανεπαρκείς σοδειές δημητριακών την ίδια περίοδο, οι τιμές των βασικών ειδών διατροφής εκτοξεύθηκαν στα ύψη με αποτέλεσμα σε πολλές περιοχές οι κατώτερες οικονομικά τάξεις να μαστίζονται από πείνα. Κατά τη διάρκεια του 1847 στο Παρίσι σχεδόν 400.000 κάτοικοί του σε σύνολο 945.000 κατοίκων συντηρούνταν από το ψωμί που μοίραζε η κυβέρνηση.
Οι παραπάνω εξελίξεις, σε συνδυασμό με την εμφάνιση και γρήγορη εξάπλωση στη γαλλική κοινωνία των σοσιαλιστικών ιδεών, δημιουργούσαν ένα εκρηκτικό μείγμα το οποίο δεν άργησε να εκδηλωθεί.
Η επανάσταση πυροδοτήθηκε από ριζοσπάστες δημοκρατικούς που απαιτούσαν κοινωνικές και πολιτικές μεταρρυθμίσεις και εξανάγκασε τον Λουδοβίκο-Φίλιππο σε παραίτηση. Σχηματίστηκε δημοκρατική κυβέρνηση, με τη συμμετοχή τόσο μετριοπαθών όσο και ριζοσπαστών, που παραχώρησε πολιτικά δικαιώματα σε όλους τους άνδρες και πήρε μέτρα οικονομικής ανακούφισης των λαϊκών τάξεων.
Οι εκλογές που έγιναν τον Απρίλιο του 1848 έδωσαν την πλειοψηφία στους μετριοπαθείς φιλελεύθερους, που συνέλαβαν τους ηγέτες των ριζοσπαστών και κατάργησαν τα κοινωνικά μέτρα της προηγούμενης κυβέρνησης. Το αποτέλεσμα ήταν να ξεσπάσει, το καλοκαίρι του 1848, ένας αληθινός κοινωνικός πόλεμος που τελείωσε με τη συντριβή των ριζοσπαστικών δυνάμεων.
Οι εκλογές που έγιναν τον Απρίλιο του 1848 έδωσαν την πλειοψηφία στους μετριοπαθείς φιλελεύθερους, που συνέλαβαν τους ηγέτες των ριζοσπαστών και κατάργησαν τα κοινωνικά μέτρα της προηγούμενης κυβέρνησης. Το αποτέλεσμα ήταν να ξεσπάσει, το καλοκαίρι του 1848, ένας αληθινός κοινωνικός πόλεμος που τελείωσε με τη συντριβή των ριζοσπαστικών δυνάμεων.
Η λογοτεχνία
Στα πενήντα πρώτα χρόνια του αιώνα, ο μεγάλος ιστορικός των ηθών είναι ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ (1799-1850), ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της γαλλικής λογοτεχνίας του 19ου αιώνα. Όλη η Γαλλία περνά μέσα από την Ανθρώπινη Κωμωδία του. Η επαρχία με τις πολιτικές μηχανορραφίες της, τη σκουριασμένη και αγέρωχη αριστοκρατία της, τους πολυμήχανους φιλάργυρους, τις επαρχιακές της μούσες, τα πάθη της. Το Παρίσι με τις εφημερίδες, τους τραπεζίτες, τις γοητευτικές και επικίνδυνες κοσμικές κυρίες, τους εμπόρους, τους δικαστές, τους γιατρούς, τις εταίρες, τους κακούργους, το λαό. Έγραψε συνολικά 91 μυθιστορήματα, 30 νουβέλες, 5 θεατρικά έργα και πολυάριθμα άρθρα στις εφημερίδες της εποχής του.
Μέσα από το έργο του, όπως και των άλλων συγγραφέων του αιώνα έχουμε μια σφαιρική άποψη της γαλλικής κοινωνίας της εποχής του.
Περισσότερα για τη γαλλική λογοτεχνία του 19ου αιώνα εδώ.
Μέσα από το έργο του, όπως και των άλλων συγγραφέων του αιώνα έχουμε μια σφαιρική άποψη της γαλλικής κοινωνίας της εποχής του.
Περισσότερα για τη γαλλική λογοτεχνία του 19ου αιώνα εδώ.
Δεύτερη Δημοκρατία (1848-1852) - Δεύτερη Αυτοκρατορία (1852- 1870)
Η κυριαρχία των μετριοπαθών φιλελεύθερων επιβεβαιώθηκε με την εκλογή, ως πρώτου Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας, του πρίγκιπα Λουδοβίκου-Ναπολέοντα Βοναπάρτη, ανιψιού του Ναπολέοντα Α'.
Η θητεία του ήταν τετραετής χωρίς δυνατότητα επανεκλογής. Το 1852 όμως, με δημοψήφισμα, ανακηρύχθηκε Αυτοκράτορας ως Ναπολέων Γ'. Από το 1852 μέχρι το 1860 επικράτησε ένα ανελεύθερο καθεστώς με λογοκρισία και αδρανοποίηση του νομοθετικού σώματος. Από το 1860 και μετά η κυβέρνηση παρουσίασε πιο φιλελεύθερη στάση, λόγω των αντιδράσεων του λαού, καθώς και των δυσμενών εξελίξεων στο εξωτερικό, ιδίως με τον Κριμαϊκό Πόλεμο και τον Ιταλικό Πόλεμο. Έτσι ο Ναπολέων Γ' αναγκάσθηκε να αφήσει μέλη και των άλλων φιλελεύθερων τάξεων να μπουν στην κυβέρνησή του. Ο τύπος απελευθερώθηκε από τη λογοκρισία, οι δημόσιες συγκεντρώσεις επιτράπηκαν, οι εκλογές έγιναν πιο ελεύθερες.
Ο αυτοκράτορας Ναπολέων Γ' επιδίωξε με κάθε μέσο την αύξηση του κοινωνικού και δημόσιου πλούτου: έστρωσε ολόκληρη τη Γαλλία με σιδηροδρομικές γραμμές, ίδρυσε πολυάριθμα φιλανθρωπικά καταστήματα και έδωσε τεράστια ανάπτυξη στη βιομηχανία και το εμπόριο της χώρας.
Επίσης εισήγαγε στα δημόσια σχολεία τα πρώτα μαθήματα σύγχρονων γλωσσών, τέχνης, μουσικής και γυμναστικής, και έκανε υποχρεωτική την ιστορία και τη γεωγραφία.
Στον γαλλο-πρωσικό πόλεμο που ακολούθησε, η Γαλλία ηττήθηκε κατά κράτος και ο Ναπολέων Γ' και ο γαλλικός στρατός αιχμαλωτίσθηκαν από τα πρωσικά στρατεύματα στη μάχη του Σεντάν στις 2 Σεπτεμβρίου 1870 και η αυτοκρατορία κατέρρευσε.
Στις 4 Σεπτεμβρίου, ο Λεόν Γκαμπετά ανακήρυξε τη Δημοκρατία από το δημαρχείο του Παρισιού. Η Γαλλική Εθνοσυνέλευση κήρυξε τον Ναπολέοντα Γ΄ έκπτωτο του θρόνου και υπεύθυνο για τις καταστροφές του πολέμου, ανάμεσα στις οποίες ήταν η απώλεια του μεγαλύτερου τμήματος της Αλσατίας και της Λωραίνης.
Η Δεύτερη Αυτοκρατορία κατέρρευσε δίνοντας την θέση της στην Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία (1870-1940).
Η θητεία του ήταν τετραετής χωρίς δυνατότητα επανεκλογής. Το 1852 όμως, με δημοψήφισμα, ανακηρύχθηκε Αυτοκράτορας ως Ναπολέων Γ'. Από το 1852 μέχρι το 1860 επικράτησε ένα ανελεύθερο καθεστώς με λογοκρισία και αδρανοποίηση του νομοθετικού σώματος. Από το 1860 και μετά η κυβέρνηση παρουσίασε πιο φιλελεύθερη στάση, λόγω των αντιδράσεων του λαού, καθώς και των δυσμενών εξελίξεων στο εξωτερικό, ιδίως με τον Κριμαϊκό Πόλεμο και τον Ιταλικό Πόλεμο. Έτσι ο Ναπολέων Γ' αναγκάσθηκε να αφήσει μέλη και των άλλων φιλελεύθερων τάξεων να μπουν στην κυβέρνησή του. Ο τύπος απελευθερώθηκε από τη λογοκρισία, οι δημόσιες συγκεντρώσεις επιτράπηκαν, οι εκλογές έγιναν πιο ελεύθερες.
Ο αυτοκράτορας Ναπολέων Γ' επιδίωξε με κάθε μέσο την αύξηση του κοινωνικού και δημόσιου πλούτου: έστρωσε ολόκληρη τη Γαλλία με σιδηροδρομικές γραμμές, ίδρυσε πολυάριθμα φιλανθρωπικά καταστήματα και έδωσε τεράστια ανάπτυξη στη βιομηχανία και το εμπόριο της χώρας.
Επίσης εισήγαγε στα δημόσια σχολεία τα πρώτα μαθήματα σύγχρονων γλωσσών, τέχνης, μουσικής και γυμναστικής, και έκανε υποχρεωτική την ιστορία και τη γεωγραφία.
Στον γαλλο-πρωσικό πόλεμο που ακολούθησε, η Γαλλία ηττήθηκε κατά κράτος και ο Ναπολέων Γ' και ο γαλλικός στρατός αιχμαλωτίσθηκαν από τα πρωσικά στρατεύματα στη μάχη του Σεντάν στις 2 Σεπτεμβρίου 1870 και η αυτοκρατορία κατέρρευσε.
Στις 4 Σεπτεμβρίου, ο Λεόν Γκαμπετά ανακήρυξε τη Δημοκρατία από το δημαρχείο του Παρισιού. Η Γαλλική Εθνοσυνέλευση κήρυξε τον Ναπολέοντα Γ΄ έκπτωτο του θρόνου και υπεύθυνο για τις καταστροφές του πολέμου, ανάμεσα στις οποίες ήταν η απώλεια του μεγαλύτερου τμήματος της Αλσατίας και της Λωραίνης.
Η Δεύτερη Αυτοκρατορία κατέρρευσε δίνοντας την θέση της στην Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία (1870-1940).
Η Παρισινή Κομμούνα -1871
Η Παρισινή Κομμούνα ήταν η εργατική επαναστατική κυβέρνηση που εγκαθιδρύθηκε στο Παρίσι μετά την εξέγερση της εθνοφρουράς και των εργατών της πόλης και διήρκεσε από τις 18 Μαρτίου του 1871 μέχρι τις 28 Μαΐου της ίδιας χρονιάς.
Με το τέλος του Γάλλο-Πρωσικού πολέμου το Παρίσι ήταν υπό Πρωσική κατοχή. Ο λαός και η εθνοφρουρά του Παρισιού ωστόσο, έχοντας αντέξει την Πρωσική πολιορκία για έξι μήνες, αρνήθηκαν την Πρωσική κατοχή αποκλείοντας τους Πρώσους σε μία μικρή περιοχή του Παρισιού και αστυνομεύοντας τα «σύνορα» της περιοχής αυτής. Η κυβέρνηση της Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας με πρόεδρο τον Αδόλφο Θιέρσο, επιδιώκοντας να αφοπλίσει την πόλη για τον φόβο εργατικής εξέγερσης, προσπάθησε να απομακρύνει 227 κανόνια από τη Μονμάρτη στις 18 Μαρτίου. Η εθνοφρουρά του Παρισιού, που είχε προσχωρήσει στους εξεγερμένους, αρνήθηκε να παραδώσει τα όπλα. Ο στρατός υποχώρησε στις Βερσαλίες και η κυβέρνηση κήρυξε τον πόλεμο στις δυνάμεις που κρατούσαν το Παρίσι.
Στις 26 Μαρτίου στο Παρίσι έγιναν δημοτικές εκλογές και το νέο δημοτικό συμβούλιο, με πρόεδρο τον Λουί Ογκίστ Μπλανκί που ήταν φυλακισμένος από την κυβέρνηση, έλαβε την ονομασία «Κομμούνα των Παρισίων». Οργανώθηκε πολιτοφυλακή αποτελούμενη από όλους τους πολίτες που μπορούσαν να πολεμήσουν. Η Κομμούνα πήρε σχεδόν αμέσως μέτρα φιλολαϊκά: επέβαλε πάγωμα των τιμών στα ενοίκια κατά τη διάρκεια του πολέμου, απαγόρευσε στα ενεχυροδανειστήρια να πουλούν αγαθά καθώς οι εργάτες αναγκάστηκαν να βάλουν ενέχυρο τα εργαλεία τους κατά τη διάρκεια του πολέμου, κρατικοποίησε την εκκλησιαστική περιουσία, ανέβαλε την υποχρέωση καταβολής των χρεών, εξίσωσε τους μισθούς των υπαλλήλων και τους επέβαλε ανώτατο όριο και κατήργησε τους τόκους.
Ο στρατός των Βερσαλιών επιτέθηκε στο Παρίσι στις 2 Απριλίου και από τότε το Παρίσι βρισκόταν υπό συνεχή βομβαρδισμό. Το τείχος της πόλης καταλήφθηκε στις 21 Μαΐου, αλλά η σκληρότερη αντίσταση σημειώθηκε στις ανατολικές εργατικές συνοικίες του Παρισιού όπου οι οδομαχίες συνεχίστηκαν για ακόμα οκτώ μέρες, που έμειναν στην ιστορία ως η Ματωμένη Βδομάδα.
Κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων, οδομαχίες και μάχες στα οδοφράγματα, σκοτώθηκαν πάνω από 17.000 και 1000 στρατιώτες. Οι τελευταίοι 147 κομμουνάροι εκτελέστηκαν το απόγευμα της 28ης Μαΐου στο νεκροταφείο Περ Λασέζ όπου είχαν οχυρωθεί, σε ένα σημείο που σήμερα είναι γνωστό ως Τοίχος των Κομμουνάρων.
Σε αρκετές άλλες πόλεις δημιουργήθηκαν κομμούνες για συμπαράσταση στο Παρίσι, οι οποίες κατεστάλησαν και αυτές.
Με το τέλος του Γάλλο-Πρωσικού πολέμου το Παρίσι ήταν υπό Πρωσική κατοχή. Ο λαός και η εθνοφρουρά του Παρισιού ωστόσο, έχοντας αντέξει την Πρωσική πολιορκία για έξι μήνες, αρνήθηκαν την Πρωσική κατοχή αποκλείοντας τους Πρώσους σε μία μικρή περιοχή του Παρισιού και αστυνομεύοντας τα «σύνορα» της περιοχής αυτής. Η κυβέρνηση της Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας με πρόεδρο τον Αδόλφο Θιέρσο, επιδιώκοντας να αφοπλίσει την πόλη για τον φόβο εργατικής εξέγερσης, προσπάθησε να απομακρύνει 227 κανόνια από τη Μονμάρτη στις 18 Μαρτίου. Η εθνοφρουρά του Παρισιού, που είχε προσχωρήσει στους εξεγερμένους, αρνήθηκε να παραδώσει τα όπλα. Ο στρατός υποχώρησε στις Βερσαλίες και η κυβέρνηση κήρυξε τον πόλεμο στις δυνάμεις που κρατούσαν το Παρίσι.
Στις 26 Μαρτίου στο Παρίσι έγιναν δημοτικές εκλογές και το νέο δημοτικό συμβούλιο, με πρόεδρο τον Λουί Ογκίστ Μπλανκί που ήταν φυλακισμένος από την κυβέρνηση, έλαβε την ονομασία «Κομμούνα των Παρισίων». Οργανώθηκε πολιτοφυλακή αποτελούμενη από όλους τους πολίτες που μπορούσαν να πολεμήσουν. Η Κομμούνα πήρε σχεδόν αμέσως μέτρα φιλολαϊκά: επέβαλε πάγωμα των τιμών στα ενοίκια κατά τη διάρκεια του πολέμου, απαγόρευσε στα ενεχυροδανειστήρια να πουλούν αγαθά καθώς οι εργάτες αναγκάστηκαν να βάλουν ενέχυρο τα εργαλεία τους κατά τη διάρκεια του πολέμου, κρατικοποίησε την εκκλησιαστική περιουσία, ανέβαλε την υποχρέωση καταβολής των χρεών, εξίσωσε τους μισθούς των υπαλλήλων και τους επέβαλε ανώτατο όριο και κατήργησε τους τόκους.
Ο στρατός των Βερσαλιών επιτέθηκε στο Παρίσι στις 2 Απριλίου και από τότε το Παρίσι βρισκόταν υπό συνεχή βομβαρδισμό. Το τείχος της πόλης καταλήφθηκε στις 21 Μαΐου, αλλά η σκληρότερη αντίσταση σημειώθηκε στις ανατολικές εργατικές συνοικίες του Παρισιού όπου οι οδομαχίες συνεχίστηκαν για ακόμα οκτώ μέρες, που έμειναν στην ιστορία ως η Ματωμένη Βδομάδα.
Κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων, οδομαχίες και μάχες στα οδοφράγματα, σκοτώθηκαν πάνω από 17.000 και 1000 στρατιώτες. Οι τελευταίοι 147 κομμουνάροι εκτελέστηκαν το απόγευμα της 28ης Μαΐου στο νεκροταφείο Περ Λασέζ όπου είχαν οχυρωθεί, σε ένα σημείο που σήμερα είναι γνωστό ως Τοίχος των Κομμουνάρων.
Σε αρκετές άλλες πόλεις δημιουργήθηκαν κομμούνες για συμπαράσταση στο Παρίσι, οι οποίες κατεστάλησαν και αυτές.
Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία (1870-1942)
Η ανακήρυξη της Τρίτης Δημοκρατίας ήταν το λογικό επιστέγασμα της καθολικής ψηφοφορίας που είχε αποκατασταθεί στη Γαλλία και που έμελλε να επεκταθεί και στις γυναίκες το 1944.
Αυτή την περίοδο η Γαλλία, σαν προσωρινό αντιστάθμισμα των εθνικών απωλειών της Αλσατίας και της Λωρραίνης στον γαλλο-πρωσικό πόλεμο 1870-71, στράφηκε προς αποικιακές κατακτήσεις, και στις παλιές κτήσεις της Αλγερίας και της Σενεγάλης πρόσθεσε την Τυνησία, την Ινδοκίνα, τη Μαδαγασκάρη, το Μαρόκο και μια σειρά άλλων εδαφών της δυτικής και της κεντρικής Αφρικής, πράγμα που της έδωσε τη θέση μεγάλης αποικιακής δύναμης.
Από οικονομική και κοινωνική άποψη, η Γαλλία έζησε μεγάλες αλλαγές.
Έγιναν μεγάλες μεταρρυθμίσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα. Εφαρμόστηκε η υποχρεωτική από τα 6 έως τα 13 χρόνια εκπαίδευση, δωρεάν και εκλαϊκευμένη. Εμπνευστής της ιδέας ήταν ο Υπουργός Παιδείας Ζυλ Φερύ, που πίστευε ότι «είναι καθήκον αυτών που κατέχουν να φέρουν κοντά σ’ αυτούς που δεν έχουν τίποτα, τη στοιχειώδη μόρφωση, κι ότι αυτό θα πει δημοκρατία».
Σε κάθε νομό της Γαλλίας δημιουργήθηκαν Ανώτερα Ιδρύματα για δασκάλους και δασκάλες, ενώ η δευτεροβάθμια εκπαίδευση εκσυγχρονίσθηκε και η ανώτατη αναδιοργανώθηκε. Οι διδάσκοντες άρχισαν να πληρώνονται από το κράτος. Νέα σχολικά κτίρια με προσεγμένη αρχιτεκτονική, κτίζονται σε ολόκληρη τη Γαλλία. Μεταξύ των ετών 1880-1900, στα δημοτικά σχολεία της Γαλλίας φοιτούν 700.000 μαθητές, τα μισά, δηλαδή, από τα παιδιά σχολικής ηλικίας της χώρας.
Αυτή την περίοδο η Γαλλία, σαν προσωρινό αντιστάθμισμα των εθνικών απωλειών της Αλσατίας και της Λωρραίνης στον γαλλο-πρωσικό πόλεμο 1870-71, στράφηκε προς αποικιακές κατακτήσεις, και στις παλιές κτήσεις της Αλγερίας και της Σενεγάλης πρόσθεσε την Τυνησία, την Ινδοκίνα, τη Μαδαγασκάρη, το Μαρόκο και μια σειρά άλλων εδαφών της δυτικής και της κεντρικής Αφρικής, πράγμα που της έδωσε τη θέση μεγάλης αποικιακής δύναμης.
Από οικονομική και κοινωνική άποψη, η Γαλλία έζησε μεγάλες αλλαγές.
Έγιναν μεγάλες μεταρρυθμίσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα. Εφαρμόστηκε η υποχρεωτική από τα 6 έως τα 13 χρόνια εκπαίδευση, δωρεάν και εκλαϊκευμένη. Εμπνευστής της ιδέας ήταν ο Υπουργός Παιδείας Ζυλ Φερύ, που πίστευε ότι «είναι καθήκον αυτών που κατέχουν να φέρουν κοντά σ’ αυτούς που δεν έχουν τίποτα, τη στοιχειώδη μόρφωση, κι ότι αυτό θα πει δημοκρατία».
Σε κάθε νομό της Γαλλίας δημιουργήθηκαν Ανώτερα Ιδρύματα για δασκάλους και δασκάλες, ενώ η δευτεροβάθμια εκπαίδευση εκσυγχρονίσθηκε και η ανώτατη αναδιοργανώθηκε. Οι διδάσκοντες άρχισαν να πληρώνονται από το κράτος. Νέα σχολικά κτίρια με προσεγμένη αρχιτεκτονική, κτίζονται σε ολόκληρη τη Γαλλία. Μεταξύ των ετών 1880-1900, στα δημοτικά σχολεία της Γαλλίας φοιτούν 700.000 μαθητές, τα μισά, δηλαδή, από τα παιδιά σχολικής ηλικίας της χώρας.
Χάρις στο ξέγνοιαστο και αισιόδοξο πνεύμα που κυριάρχησε στην κοινωνία από το 1870 έως τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το 1914, η εποχή ονομάστηκε Belle époque, Ωραία εποχή (περισσότερα...)
Η βιομηχανική επανάσταση διαμόρφωσε επίσης τις δομές της κοινωνίας, δημιουργώντας μια νέα κοινωνική τάξη, την εργατική τάξη. Αυτή, αρχίζοντας να αποκτά συνείδηση της δύναμής της πρόβαλε τις απαιτήσεις της, όπως το δικαίωμα ψήφου, απεργίας και δημιουργίας συνδικάτων. Κατά την Τρίτη Δημοκρατία έγιναν παραχωρήσεις, όπως
- παραχωρήθηκε το δικαίωμα στους εργάτες να συνδικαλίζονται και να καλούν τα μέλη σε απεργία (νόμος του 1884)
- καταργήθηκε η νυκτερινή εργασία των παιδιών και των γυναικών
- ο χρόνος εργασίας περιορίστηκε στις 10 ώρες την ημέρα
- έγινε υποχρεωτική μια μέρα ανάπαυση την εβδομάδα
- εξασφαλίστηκε η αποζημίωση των εργατών σε περίπτωση ατυχήματος και παραχωρήθηκε σύνταξη στη χήρα και τα παιδιά αν το ατύχημα ήταν θανατηφόρο.
Το 1889 κατασκευάστηκε ο πύργος του Άιφελ, για την παγκόσμια Έκθεση, και αποτέλεσε ένα παράδειγμα χρήσης του χάλυβα, που είχε φέρει η βιομηχανική επανάσταση.
Το 1875 εγκαινιάστηκε η Όπερα του Παρισιού, που εξακολουθεί να είναι ένα από τα μεγαλύτερα θέατρα του κόσμου.
Γύρω στα 1900 άρχισε να λειτουργεί το μετρό.
Στις 28 Δεκεμβρίου 1895, σε μια αίθουσα του Γκραν Καφέ στη Λεωφόρο των Καπουτσίνων στο Παρίσι έγινε η πρώτη προβολή κινηματογραφικής ταινίας.
Το 1909, ο Λουί Μπλεριό ήταν ο πρώτος που διέσχισε με αεροπλάνο τη Μάγχη.
Στο τέλος του αιώνα η Γαλλία είναι πια μια δημοκρατία ικανή να αντιμετωπίσει επερχόμενες οικονομικές και πολιτικές κρίσεις, όπως την κρίση Μπουλανζέ ή το σκάνδαλο της διώρυγας του Παναμά.
Μια υπόθεση που συντάραξε τη Γαλλία επί δώδεκα χρόνια ήταν επίσης ένα τεράστιο στρατιωτικοπολιτικό σκάνδαλο κατασκοπείας και ταυτόχρονα μία από τις μεγαλύτερες διεθνώς δικαστικές πλάνες. Το όνομα και κεντρικό πρόσωπο της υπόθεσης ήταν ο Γάλλος λοχαγός Άλφρεντ Ντρέιφους. (Διαβάστε περισσότερα εδώ)
Μια υπόθεση που συντάραξε τη Γαλλία επί δώδεκα χρόνια ήταν επίσης ένα τεράστιο στρατιωτικοπολιτικό σκάνδαλο κατασκοπείας και ταυτόχρονα μία από τις μεγαλύτερες διεθνώς δικαστικές πλάνες. Το όνομα και κεντρικό πρόσωπο της υπόθεσης ήταν ο Γάλλος λοχαγός Άλφρεντ Ντρέιφους. (Διαβάστε περισσότερα εδώ)
Η πρόοδος της επιστήμης
Στον τομέα της επιστήμης, Γάλλοι επιστήμονες πραγματοποιούν σημαντικές εφευρέσεις και παίρνουν τα πρώτα βραβεία Νόμπελ.
Tο 1885 ο μεγάλος Λουί Παστέρ ανακαλύπτει το εμβόλιο εναντίον της λύσσας. Το 1903 ο Μπεκερέλ και οι Πιέρ και Μαρί Κιουρί ανακαλύπτουν το ράδιο και μελετούν το φαινόμενο της ραδιενέργειας και αποσπούν το βραβείο Νόμπελ στη Φυσική.
Το 1906 ο Ανρί Μουασάν παίρνει το Νόμπελ στη Χημεία, για την εργασία του στην απομόνωση φθορίου από ενώσεις του.
Το 1907, ο Αλφόνς Λαβεράν στην Ιατρική επειδή ανακάλυψε ότι παρασιτικά πρωτόζωα είναι οι αιτιολογικοί παράγοντες λοιμωδών ασθενιών όπως η ελονοσία και η τρυπανοσωμίαση.
Το 1908 ο Γκαμπριέλ Λιπμάν παίρνει το Νόμπελ Φυσικής για τη μέθοδο αναπαραγωγής της έγχρωμης φωτογραφίας.
Tο 1885 ο μεγάλος Λουί Παστέρ ανακαλύπτει το εμβόλιο εναντίον της λύσσας. Το 1903 ο Μπεκερέλ και οι Πιέρ και Μαρί Κιουρί ανακαλύπτουν το ράδιο και μελετούν το φαινόμενο της ραδιενέργειας και αποσπούν το βραβείο Νόμπελ στη Φυσική.
Το 1906 ο Ανρί Μουασάν παίρνει το Νόμπελ στη Χημεία, για την εργασία του στην απομόνωση φθορίου από ενώσεις του.
Το 1907, ο Αλφόνς Λαβεράν στην Ιατρική επειδή ανακάλυψε ότι παρασιτικά πρωτόζωα είναι οι αιτιολογικοί παράγοντες λοιμωδών ασθενιών όπως η ελονοσία και η τρυπανοσωμίαση.
Το 1908 ο Γκαμπριέλ Λιπμάν παίρνει το Νόμπελ Φυσικής για τη μέθοδο αναπαραγωγής της έγχρωμης φωτογραφίας.
Η ζωγραφική - La peinture
Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα αναπτύχθηκε ένα νέο καλλιτεχνικό ρεύμα, ο ιμπρεσσιονισμός (l'impressionisme), που αρχικά καλλιεργήθηκε στο χώρο της ζωγραφικής, επηρέασε όμως τόσο τη λογοτεχνία όσο και τη μουσική.
Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού στη ζωγραφική είναι τα ζωντανά χρώματα, οι συνθέσεις σε εξωτερικούς χώρους, συχνά υπό ασυνήθιστες οπτικές γωνίες και η έμφαση στην αναπαράσταση του φωτός. Οι ιμπρεσιονιστές ζωγράφοι θέλησαν να αποτυπώσουν την άμεση εντύπωση (impression) που προκαλεί ένα αντικείμενο ή μια καθημερινή εικόνα.
Κύριοι εκπρόσωποι των ιμπρεσσιονιστών ζωγράφων είναι ο Κλωντ Μονέ (Claude Monet, από το έργο του Impression προήλθε ο όρος Ιμπρεσιονισμός), ο Ρενουάρ (Pierre-Auguste Renoir),ο Ντεγκά (Edgar Degas), ο Μανέ (Édouard Manet), o Πισαρό (Camille Pissarro), ο Σεζάν (Paul Cézanne), ο Μπερό (Jean Béraud), o Μπαζίλ (Frédéric Bazille).
Διάσημοι μετα-ιμπρεσσιονιστές: ο Τουλούζ-Λωτρέκ (Henri de Toulouse-Lautrec), ο Γκωγκέν (Paul Gauguin), o βαν Γκογκ (Vincent Van Gogh), που ήταν Ολλανδός αλλά έζησε στη Γαλλία.
Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού στη ζωγραφική είναι τα ζωντανά χρώματα, οι συνθέσεις σε εξωτερικούς χώρους, συχνά υπό ασυνήθιστες οπτικές γωνίες και η έμφαση στην αναπαράσταση του φωτός. Οι ιμπρεσιονιστές ζωγράφοι θέλησαν να αποτυπώσουν την άμεση εντύπωση (impression) που προκαλεί ένα αντικείμενο ή μια καθημερινή εικόνα.
Κύριοι εκπρόσωποι των ιμπρεσσιονιστών ζωγράφων είναι ο Κλωντ Μονέ (Claude Monet, από το έργο του Impression προήλθε ο όρος Ιμπρεσιονισμός), ο Ρενουάρ (Pierre-Auguste Renoir),ο Ντεγκά (Edgar Degas), ο Μανέ (Édouard Manet), o Πισαρό (Camille Pissarro), ο Σεζάν (Paul Cézanne), ο Μπερό (Jean Béraud), o Μπαζίλ (Frédéric Bazille).
Διάσημοι μετα-ιμπρεσσιονιστές: ο Τουλούζ-Λωτρέκ (Henri de Toulouse-Lautrec), ο Γκωγκέν (Paul Gauguin), o βαν Γκογκ (Vincent Van Gogh), που ήταν Ολλανδός αλλά έζησε στη Γαλλία.
Μποέμ - Bohème
Το 19ο αιώνα χρησιμοποιείται για πρώτη φορά η λέξη μποέμ (bohème, που σήμαινε Βοημός και συνεκδοχικά αλλά λανθασμένα τσιγγάνος) για να χαρακτηρίσει τους Παρισινούς καλλιτέχνες και λογοτέχνες, για τον ανέμελο τρόπο της σκέψης και της ζωής τους αλλά και περισσότερο για την ατημέλητη εμφάνισή τους, ιδιαίτερα των καφενόβιων του Καρτιέ Λατέν.
Τα χαρακτηριστικά των μποέμ ήταν η αδιαφορία για τη ζωή και τις έγνοιες της, η ξενοιασιά, η διαρκής ευθυμία, η σπατάλη χρημάτων, τα όνειρα για νέα και μεγαλύτερα έσοδα, έτσι που να μπορούν να εξασφαλίσουν και για την επόμενη τον ίδιο τρόπο ζωής.
Το 1845, με το δημοφιλές μυθιστόρημα του Ερρίκου Μυρζέ, «Σκηνές μποέμικης ζωής», σε καταπληκτική μετάφραση στα ελληνικά Εμμανουήλ Ροΐδη, η λέξη έγινε συνώνυμη με το καλλιτεχνικό ρεύμα της εποχής και έκτοτε χρησιμοποιείται για να προσδώσει αυτή την αίσθηση ελευθερίας και ρομαντισμού....
Τα χαρακτηριστικά των μποέμ ήταν η αδιαφορία για τη ζωή και τις έγνοιες της, η ξενοιασιά, η διαρκής ευθυμία, η σπατάλη χρημάτων, τα όνειρα για νέα και μεγαλύτερα έσοδα, έτσι που να μπορούν να εξασφαλίσουν και για την επόμενη τον ίδιο τρόπο ζωής.
Το 1845, με το δημοφιλές μυθιστόρημα του Ερρίκου Μυρζέ, «Σκηνές μποέμικης ζωής», σε καταπληκτική μετάφραση στα ελληνικά Εμμανουήλ Ροΐδη, η λέξη έγινε συνώνυμη με το καλλιτεχνικό ρεύμα της εποχής και έκτοτε χρησιμοποιείται για να προσδώσει αυτή την αίσθηση ελευθερίας και ρομαντισμού....
Πηγή πληροφοριών
http://fr.wikipedia.org/wiki/Histoire_de_France
http://www.livepedia.gr/
http://www.aerologio.gr/
http://web.cortland.edu/flteach/civ/histoi/histoi.htm
http://ebooks.edu.gr/
http://paradosiakos.blogspot.gr/
Εγκυκλοπαίδειες Δομή και Πάπυρος LaRousse-Britanica
Ανρέ Μωρουά - Η ιστορία της Γαλλίας, εκδ. Όμηρος