La révolution française
Η Γαλλική Επανάσταση
(1789 – 1799)
Γ’ φάση - ( Αύγουστος 1794 - Νοέμβριος 1799)
Η Επιτροπή Δημόσιας Ασφαλείας, αν και μπόρεσε να σώσει τη Γαλλία, δεν μπόρεσε τελικά να σώσει τον εαυτό της. Απέτυχε να συγκρατήσει τον πληθωρισμό, χάνοντας έτσι την υποστήριξη των λαϊκών στρωμάτων. Επί πλέον ο κόσμος είχε αγανακτήσει από την Τρομοκρατία. Ως τον Ιούλιο (Θερμιδόρ) του 1794 η Επιτροπή είχε μείνει ουσιαστικά χωρίς υποστηρικτές.
Εκλέχτηκε καινούρια Εθνοσυνέλευση, από ανθρώπους μετριοπαθών τάσεων, ονομάστηκαν Θερμιδοριανοί από το μήνα των γεγονότων. Η νέα Εθνοσυνέλευση αποτελούνταν από μια βουλή με 500 άτομα και μια γερουσία από 250 άτομα κατά το αμερικανικό πρότυπο. Μεγάλο μέρος του έργου των εξτρεμιστών ριζοσπαστών καταργήθηκε και η επανάσταση επέστρεψε στις αρχικές θέσεις της. Οι πολιτικοί κρατούμενοι απελευθερώθηκαν, οι Ιακωβίνοι αναγκάστηκαν να κρυφτούν για να αποφύγουν τη σύλληψη και η λέσχη τους διαλύθηκε. Η νέα κατάσταση κατέστησε δυνατή την επιστροφή ιερέων, φιλοβασιλικών και άλλων φυγάδων από το εξωτερικό, με αποτέλεσμα να προσθέσουν το βάρος τους στην αυξανόμενη συντηρητική τάση.
Το 1795 η Εθνοσυνέλευση υιοθέτησε νέο σύνταγμα, που παρείχε δικαίωμα ψήφου σε όλους τους ενήλικες άνδρες που ήξεραν να διαβάζουν και να γράφουν. Εφόσον δεν ήταν σκόπιμη και επιθυμητή η παλινόρθωση της μοναρχίας, επειδή θα δημιουργούσε τον κίνδυνο επανόδου στην εξουσία της παλιάς αριστοκρατίας, η διακυβέρνηση της χώρας ανατέθηκε σε ένα εκλεγμένο πενταμελές "Διευθυντήριο". Το νέο σύνταγμα περιελάμβανε όχι μόνο ένα χάρτη των δικαιωμάτων του πολίτη αλλά και μια διακήρυξη των καθηκόντων του. Αυτή ανέφερε ρητά την υποχρέωση των πολιτών να μην ξεχνούν ότι «ολόκληρη η κοινωνική τάξη πραγμάτων στηρίζεται στη διατήρηση της ιδιοκτησίας».
Το Διευθυντήριο διαλύθηκε το 1799 μετά από πολιτικές ανωμαλίες και πραξικοπήματα. Ένα τέτοιο πραξικόπημα έδωσε την ευκαιρία σε έναν λαοφιλή, φιλόδοξο και ικανό νέο στρατηγό Ναπολέοντα Βοναπάρτη να πάρει την κατάσταση στα χέρια του, με τη συγκατάθεση του Διευθυντηρίου, και να εγκαθιδρύσει το καθεστώς της Υπατείας, να στεφθεί αργότερα αυτοκράτορας και να κυβερνήσει τη Γαλλία ως το 1815.
Εκλέχτηκε καινούρια Εθνοσυνέλευση, από ανθρώπους μετριοπαθών τάσεων, ονομάστηκαν Θερμιδοριανοί από το μήνα των γεγονότων. Η νέα Εθνοσυνέλευση αποτελούνταν από μια βουλή με 500 άτομα και μια γερουσία από 250 άτομα κατά το αμερικανικό πρότυπο. Μεγάλο μέρος του έργου των εξτρεμιστών ριζοσπαστών καταργήθηκε και η επανάσταση επέστρεψε στις αρχικές θέσεις της. Οι πολιτικοί κρατούμενοι απελευθερώθηκαν, οι Ιακωβίνοι αναγκάστηκαν να κρυφτούν για να αποφύγουν τη σύλληψη και η λέσχη τους διαλύθηκε. Η νέα κατάσταση κατέστησε δυνατή την επιστροφή ιερέων, φιλοβασιλικών και άλλων φυγάδων από το εξωτερικό, με αποτέλεσμα να προσθέσουν το βάρος τους στην αυξανόμενη συντηρητική τάση.
Το 1795 η Εθνοσυνέλευση υιοθέτησε νέο σύνταγμα, που παρείχε δικαίωμα ψήφου σε όλους τους ενήλικες άνδρες που ήξεραν να διαβάζουν και να γράφουν. Εφόσον δεν ήταν σκόπιμη και επιθυμητή η παλινόρθωση της μοναρχίας, επειδή θα δημιουργούσε τον κίνδυνο επανόδου στην εξουσία της παλιάς αριστοκρατίας, η διακυβέρνηση της χώρας ανατέθηκε σε ένα εκλεγμένο πενταμελές "Διευθυντήριο". Το νέο σύνταγμα περιελάμβανε όχι μόνο ένα χάρτη των δικαιωμάτων του πολίτη αλλά και μια διακήρυξη των καθηκόντων του. Αυτή ανέφερε ρητά την υποχρέωση των πολιτών να μην ξεχνούν ότι «ολόκληρη η κοινωνική τάξη πραγμάτων στηρίζεται στη διατήρηση της ιδιοκτησίας».
Το Διευθυντήριο διαλύθηκε το 1799 μετά από πολιτικές ανωμαλίες και πραξικοπήματα. Ένα τέτοιο πραξικόπημα έδωσε την ευκαιρία σε έναν λαοφιλή, φιλόδοξο και ικανό νέο στρατηγό Ναπολέοντα Βοναπάρτη να πάρει την κατάσταση στα χέρια του, με τη συγκατάθεση του Διευθυντηρίου, και να εγκαθιδρύσει το καθεστώς της Υπατείας, να στεφθεί αργότερα αυτοκράτορας και να κυβερνήσει τη Γαλλία ως το 1815.
Μια αποτίμηση
Η Γαλλική Επανάσταση ήταν η κοινωνική επανάσταση που κατάργησε την απόλυτη μοναρχία στη Γαλλία γκρεμίζοντας το φεουδαρχικό σύστημα και τις αυθαιρεσίες των ευγενών. Το αντικατέστησε με τη Δημοκρατία και ώθησε σε αναδιοργάνωση ακόμη και την ίδια τη ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.
Με το σύνθημά της «ελευθερία, ισότητα, αδελφοσύνη», η Γαλλική Επανάσταση ενέπνευσε τους λαούς όλης της Ευρώπης στο να παλέψουν ενάντια στην εκμετάλλευση και την απολυταρχική μοναρχία, αποτελώντας το έναυσμα για τον ξεσηκωμό στην Ισπανία, την Ιταλία και στην Ελλάδα.
Είναι αυτή που καθιέρωσε την έμμεση και αντιπροσωπευτική δημοκρατία που ισχύει σε όλο το δυτικό κόσμο σήμερα και είναι αυτή επίσης που ως συνέχεια ή και αποτέλεσμα του Διαφωτισμού έβαλε τις βάσεις για να γεννηθεί ένας πιο δημοκρατικός κόσμος. Είναι τέλος αυτή που γέννησε μια νέα τάξη πέραν από τις τάξεις του κλήρου και των ευγενών που υπήρχαν προ αυτής, γέννησε και ενίσχυσε την πάντα αναγκαία για μία χώρα και μία δημοκρατία αστική τάξη.
Πηγή πληροφοριών
http://www.netschoolbook.gr/
https://el.wikipedia.org
http://www.livepedia.gr/
http://www.sentragoal.gr/
Ε. Burns – Ευρωπαϊκή Ιστορία, εκδ. Παρατηρητής
Αντρέ Μωρουά – Ιστορία της Γαλλίας, εκδ. Όμηρος
http://www.netschoolbook.gr/
https://el.wikipedia.org
http://www.livepedia.gr/
http://www.sentragoal.gr/
Ε. Burns – Ευρωπαϊκή Ιστορία, εκδ. Παρατηρητής
Αντρέ Μωρουά – Ιστορία της Γαλλίας, εκδ. Όμηρος